W ramach międzynarodowego projektu, realizowanego w Polsce i na Węgrzech przez Instytut Spraw Publicznych oraz Political Capital Institute z Węgier, naszym zadaniem – podobnie jak innych lokalnych partnerów_ek (Sieci Obywatelskiej Watchdog Polska i Fundacji SocLab) – było zorganizowanie otwartych publicznych dyskusji, które byłyby przestrzenią dialogu dla lokalnych społeczności. Główną ideą projektu było rozpoznawanie przyczyn oraz przeciwdziałanie politycznej i społecznej polaryzacji, a także radykalizacji społecznych podziałów. Debaty odbywały się pod hasłem Objazdowego Klubu Dyskusyjnego „Wspólny Mianownik”, dotyczyły różnych obszarów życia społecznego, a ich celem było zdiagnozowanie i poruszenie ważnych dla lokalnych społeczności tematów. Wraz z lokalnymi partnerkami postanowiłyśmy więc zaprosić mieszkanki dwóch średniej wielkości miast w Polsce do rozmowy na temat praw kobiet w 100 lat po wywalczeniu przez Polki praw wyborczych.
8 marca w klubie Akwarium w Bielsku-Białej odbyła się debata organizowana przez Fundację Pozytywnych Zmian w ramach cyklu „Dzień Kobiet: czy mamy co świętować?”. Ewa Furgał z Fundacji Przestrzeń Kobiet z perspektywy historycznej opowiedziała o procesie emancypacji kobiet, o najważniejszych działaczkach, zwracając także uwagę na to, że dzięki nim mamy nie tylko prawa wyborcze, ale również prawo do edukacji średniej i wyższej czy prawa pracownicze. Następnie wraz z lokalnymi aktywistkami i aktywistami, w ramach prowadzonej przez Izę Palińską dyskusji: „100 lat po zdobyciu praw wyborczych, czy prawa kobiet w Polsce są zagrożone?” zastanawiały_liśmy się na ile udało nam się zdobyć i utrzymać równość, oraz jakie wyzwania wiążą się współcześnie z aktywizmem równościowym.
Z kolei 14 marca, w Muzeum Częstochowskim, pod hasłem „Czy częstochowianki mają równe prawa” wraz z mieszkankami i mieszkańcami tego miasta, osobami reprezentującymi miejskie organizacje społeczne (Fundację Równoważnia, Polski Instytut Mediacji i Integracji Społecznej oraz częstochowski oddział partii Razem), a także przy udziale Pełnomocniczki Prezydenta Miasta Częstochowy ds. równych szans, przyglądałyśmy się wynikom mini-badania na temat postrzegania równości kobiet i mężczyzn w Częstochowie, które wskazywało także główne obszary deficytów w mieście w tym obszarze. Rozmowa toczyła się wokół bardzo praktycznych wymiarów, różnicujących na co dzień życie kobiet i mężczyzn, jak opieka nad dziećmi i osobami zależnymi, brak wystarczających rozwiązań instytucjonalnych (dostępnych żłobków, przedszkoli) czy nierówności jakie spotykają kobiety na rynku pracy.
Mimo celu, jakim było zgromadzenie publiczności odzwierciedlającej obecny stan debaty publicznej o prawach kobiet w Polsce, w obu miastach dyskusja toczyła się w gronie osób przekonanych o tym, że zarówno dyskusja, jak i działania na rzecz przeciwdziałania dyskryminacji ze względu na płeć są nieodzowne – w dużej mierze publiczność składała się właśnie z lokalnych aktywistek_ów. Zaproszenie do udziału w debacie skierowane do bardziej konserwatywnych środowisk społecznych i politycznych zostało w obu miastach zignorowane lub odrzucone. Pozostaje więc otwartym pytanie o to w jaki sposób wspierać dialog pomiędzy kobietami w sytuacji, w której z jednej strony mamy do czynienia z tak dużą społeczną mobilizacją w obronie praw reprodukcyjnych, a z drugiej – ta właśnie kwestia ujawnia i wyostrza ogromne podziały pomiędzy kobietami, czasem ten dialog uniemożliwiając. Stworzenie przestrzeni do rozmowy na takich zasadach, aby wszystkie strony poczuły się zarówno zaproszone do głosu, jak i bezpieczne na tyle, by odsłonić swoje stanowiska, wydaje się być pierwszym warunkiem wyjścia z tego impasu. Z pewnością zarówno w działaniach Fundacji Autonomia, jak i we współpracy z lokalnymi partnerkami będziemy kontynuować działania wspierające cel, jakim jest przeciwdziałanie polaryzacji i szukanie sposobów na porozumienie w tak istotnej dla wszystkich kobiet w Polsce sprawie.
